ازبیکها و موقعیت سیاسی آنها در آستانه انتخا بات
معروف مْظفر
افغانستان یک کشور است که از اقوم و ملیتهای مختلف ساخته شده است. مسله اقوام و تنیش‌های که در این راستا وجود داشته و دارد یکی از داغترین و اساسی‌‌ترین مشکل و مانع در راه دولت و مردم سازی ایجاد کرده و اعتماد بر همدیگر را زیر سوال برده است. و این خود فرد را مجبور ساخته که به جز از گروپ خود حاضر به یک جا شدن با هیچ یک از گروپهای دیگری کی متشکیل از یک قوم دیگر باشد نشود. درسال‌های قبل بیشتر از مسائل قومی مسائل فکری جاذب اشخاص و فکرهایی سیاسی بود اما در سال‌هایی اخیر کی هر ملیت دارای نظام و رهبریت خویشتن شد و چهره های کریسماتیک در پلریزشن یا جدا سازی اقوم رول مهمی را ایفا کردند. در این حالت که سیاست‌ها بر سلیقه‌هایی قومی استوار شده ازبیک ها در کدام شرایط و موقیعت قرار دارند؟ ازبیکها قومی کی دارای لسان مختص به خود و دارای خاصیت هایی بارز کلتوری و سنتی منحصربه خود میباشند. ازبیکها در گذشته‌های دو قرنی از چندان موقعیت خوب و مطرح سیاسی در افغانستان بر خوردار نبودند و همواره به شکل یک اقلیت غیر قابل تاثیر در تصمیم و حرکت‌هایی سیاسی دیده شده اند. اولین بار بعد از چندین صد سال ازبیکها بد از سرنگون شدن سیستم کمونیستی شامل سیاست و نظام دولت داری شدند. در این دراز مدت که ازبیک�
�ها از یک نو دپرشن و عقب ماندگی سیاسی رنج میبردند تلاش‌هایی هم با خاطر یافتن موقعیت بهتر سیاسی شده ولی چندان چشمگیر نبوده و یا اینکه از یک پشتیبانی خوب برخوردار نبوده است که این باعث ناکام بودن تلاش های مبارزاتی شده است .
اما فعلاً که شرایط سیاسی شکل دیگری به خود گرفته و همه گروپهای اتنیکی جایگاه خویش را درساختار سیاسی و دولتداری افغانستان پیدا کرده اند سوال ایجاد میشود که چرا ازبیکها که یکی از مهمترین ملیتهای افغانستان را با نفوس چندین میلیونی خود تشکیل میدهند، در شرایط حاضر در یک سردرگمی مبتلا هستند. اگر ما به این انتخابات سر راه نگاه کنیم دیده میشود که هیچ کدام از کاندیداهای (مخصوصآ کاندیداهای مطرح) کدام معاون خود را از ملیت ازبیک انتخاب نکرده اند.
چرا کاندیداها علاقه با معاون های ازبیک ندارند؟
قبل از پرداختن به حداقل جواب این سوال باید حالت فعلی ازبیک ها را کمی مورد بحث قرار دهیم که خود بلاخره جواب سوال خواهد بود.
به طور مختصر باید گفت که هشت سال از فروپاشی طالبان میگذرد، دیگر اقوام ساکن تا اندازئی توانستن خود را از قید تک حزبی بیرون بیآورند چونکه همه میدانند در شرایط های که سیستم از حالت نظامی به سیاسی جای بدل میکند دیگر آن میتود تک حزبی قادرنیست که جواب تمام خواست های یک قوم بزرگ چون ازبیکهای افغانستان را داشته باشد. و از طرفی هم در را به روی دیگر الترنتیف ها را میبندد.
در این هشت سال گذشته ما شاهد بر این بودیم که این روش تک حزبی به جز از اظمحلال برای ازبیکها چیز دیگری نصیب نساخت.
از جلسه بن تا به امروز ازبیکها به جز از دست دادن موقعیت سیاسی چیز دیگری نصیب شان نشد.
درشرایط فعلی ضرورت این میرود ازبیکها ازاین دایرهء تک حزبی بیرون آمده و الترنتیف های جدیدی را برای خود ایجاد کنند. و چهره های جدید سیاسی که استعداد مقابله با نبرد ها و چالش های سیاسی روز را داشته و باعث حداقل بهروزی این قوم شود را در صحنه وارد سازند.
ومسله دیگر که فکر میکنم لازم است روشنفکران و سیاستدانان ازبیک باید بر آن توجه کنند این است که پر ساختن این خالیگاه که ایجاد شده مکملا انتظار آنها است و آنان نیز از سیستم محافظه کاری ها بیرون آمده و مستقیما وارد عمل شوند و دیگر نگذارند که هر بای، خان و غیره باعث به بازی گرفتن سرنوشت این ملت روشن ضمیر، علم پرور، و با تاریخ درخشان شوند.
فعلا ترکان افغانستان از این همه موسسات فرهنگی (که البته اینها هم بر نوبه خود ارزشمند هستند) به فدراسیون های سیاسی نترس و پر تحرک که جواب گو به ضرورتهای شان باشد نیازمند هستند. دوستان واضحانه بگویم افغانستان کشوری است که درآن بدون داشتن موقعیت خوب سیاسی و مقامهای با صلاعیت دولتی هیچ ملیتی حاضر نیست که به راه خدا به ملیتی دیگری ملاطفت کند. پس این وظیفه روشنفکران ترک است که دلسوزانه موقعیت خود و ملت خود را در جای که باید باشد برسانند.
حالا جواب این که چرا کاندیدان حاضر به داشتن معاونان ازبیک و یا ترکتبار نیستند خود به خود حل میشود، چون سیاست دانان با تحصیل ازبیک کمتر با سیاست مصروف هستند واز حمایت قومی برخوردار نیستند. و همین باعث دلسرد شدن کاندیدان ریاست جمهوری (به خصوص کاندیدان مهم) از داشتن همقطاران ترکتبار شان میشود. از این رو باید روشنفکران وتحصیل کرده های ازبیک موقعیت اساس را درک کرده و از درنگ ها بیرون آمده داخل کارزار شوند.
به امید تلاش های بیشتر و بهتر ترکان روشنفکر افغانستان بوده و موفقیت برایشان آرزو دارم.
معروف مْظفر
Geen opmerkingen:
Een reactie posten